ŞİFA

 

Genel anlamda ülkemizde insanlar keyifsiz. Sosyolojik araştırmalara göre ülkemizdeki nerdeyse bütün öğrenciler ve yeni mezunlar ülke değiştirmek istiyor ve gelecek için umutları yok. İş ve ekonomi yönünden yani. Üniversite mezunları marketlere, postanelere giriyor çalışmaya. İşsizlik, stress de hastalıkları getiriyor. Depresyona giren sayısı çok, fiziksel hastalıklar da artışta.

Ancak ne olursa olsun olumlu ve iyimser olmak gerekiyor. Bütün hastalıklarımızı, mutsuzluklarımızı ülkeye, ekonomiye, başkalarına bağlayamayız. Olumsuz düşünmek, kötümser olmak da başlı başına bir depresyon ve hastalık kaynağı. Ayrıca olumsuz düşünen kişinin de iş bulması, para kazanması zor. Kötümser kişinin ruh sağlığının kötü olması kaçınılmaz. Kendi kişisel değerimizi de başkaları üzerinden ölçemeyiz. İşsiz bir üniversite mezunu kendini değersiz hissetmemeli tabii. Hissettikçe daha uzun süre işsiz kalır.

Olumlu düşünmenin kendisi zaten bir şifa yöntemi. Şifa bulmak, şifalanmak günümüzde iyice önemli oldu. Bunu kendi kendine yapanlar da var uzmana başvuranlar da. Sonuçta aslında bütün kişiliğimiz çocuklukta oluşuyor. Hatta ana rahminde. Genel olarak bedenimizin sağı baba tarafından, solu anne tarafından gelen özellikleri yansıtıyor. Önümüz gelecek, arkamız ise geçmişi temsil ediyor.

Genel olarak baskı altında geçen çocukluklarımızdan dolayı ülkemizde genel bir kendine güvensizlik, değersiz hissetme sorunu var. Ailelerde, yolda bile konuşurken, halen, sus herkes bize bakıyor, sen anladın onu gibi sözler dolaşıyor. Sen anladın onu. Bir çocuk olarak o neyse onu anlamamız gerekiyor.

Belki bu zor dönemlerde psikolojimize daha dikkat etmemiz gerekiyor. Her fırsatta doğaya çıkmalı, bu önemli. Doğada çıplak ayakla toprağa basmak ve bir ağacı tutmak da bir iyileşme kaynağı. Birçok yara türü rahatsızlık bu şekilde iyileşiyor. Düzenli olarak doğaya çıkmakla. Ya da evde ayağımızı iki saksıya sokup topraklanabiliriz.

WARE VE NESBO

THE IT GIRL

Ruth Ware

Simon & Schuster, 420 sayfa

It Girl, popüler kız anlamında. Okulda olur ya, havalıdır, makyajlı, genelde zengin kızı, o saçlarına ne yapsa veya ne tür çorap giyse de kimse karışmaz, başkası yapsa eleştirilir.

April böyle bir kız. Malibu Barbie’si gibi ancak aynı zamanda zeki ve çalışkan da, bir yandan da eğlenmeyi seviyor, şakacı, oyuncu. Herkesin gözü onda.

April üniversiteye başlar ve Hannah ile yurtta oda arkadaşı olur. Hannah ise April’in tersi gibidir. Ancak çok iyi arkadaş olurlar, kankadırlar.

April bir gün odasında öldürülür. Suçlu yakalanır, hapse atılır.

Aradan uzun yıllar geçer. Hannah hep o cinayet gecesi ile yaşamıştır, yıllardır. Ve içine bir şüphe doğar.

Sürükleyici, heyecanlı. Not:3/4

 

YARASA

Jo Nesbo

Doğan Kitap, 300 sayfa

Harry Hole polisiyelerinin ilki. İyi polisiye ve çok da eğlenceli, esprili.

Hole ki Hole yerine Holy denmesini yeğliyor kahramanımız detektif, Norveç vatandaşı bir kız öldürülünce Avustralya’ya gönderiliyor. Onun pek de karışmasını istemiyor Avustralya detektifleri, tatil yap git diyorlar ama Holy rahat durmuyor, gün geçtikçe olaya karışıyor. Bu ülkedeki meslektaşı ile birlikte bu cinayeti araştırıyor. Heyecanlı, sürprizli. Not:3/4

KELİME OYUNU 101

Kelime Oyunumuz devam ediyor. Beş kelime veriyoruz ve bu kelimelerin de içinde olduğu öykü deneme şiir benzeri bir yazı yazıyoruz. Herkes yazabilir, herkes beş adet kelime verebilir.


Haftanın kelimeleri: Mangal/Matara/Mola/Ufuk/Yardım


VAİNA 20

Yaklaşık yedi gün sürmesi gereken yolun üçüncü gününde güneş yine göğün merkezine oturmuş tenlerinin açıkta kalan yerlerini mangal ateşi gibi kavururken bedenlerinde ter dökecek kadar bile boşa harcanacak su kalmamıştı. Etrafta gölgesinden faydalanacak tek bir ağaç yoktu. Tarithma çölü 900 bin kilometrelik bir alana yayılan devasa bir çöldü. Burada yaşamayı başaran her bir ağaç arasında ise neredeyse 200 km mesafe vardı ve onların da kendine bile faydası yoktu. En azından bu yabani ağaçları bulabildiklerinde gövdelerinde bir delik açıldığı zaman derinlere ulaşan kökleri sayesinde gövdelerine çekilen suyun bir süreliğine de olsa açtıkları yaradan dışarı taşmasını sağlayıp mataralarını doldurabiliyorlardı. Her şeye rağmen gecenin derinliklerinde gezinen ve tüketebilecekleri ruhların kokusunu arayan gölge yaratıklarına karşın güneşin bu delirten alevini tercih ederlerdi.

Üçüncü günün ortasında koskoca çöldeki tek vahaya ulaşmayı başarmışlardı. Burası fazla büyük bir gölet değilse de mola vermek ve biraz hayat bulmak için yeterliydi. Hurma ağaçları çöle inat metrelerce uzamıştı. Gölün etrafındaki kumlar geniş dairesel bir çukur oluşturmuştu. Anlaşılan belli aralıklarla göl yükselip alçalıyordu. Çukurun etrafı çöle uygun bitkilerle çevriliydi. Fakat bir süre sonra bu yeşillik bıçakla kesilmiş gibi bitiyor ve kızgın çöl kumları ile çevreleniyordu. Sanki görünmez bir kubbe bu alanı çölden ayırmış ve koruma altına almış gibi görünüyordu.

“Dün gece neredeyse burnumuzun dibindelerdi. Bu gece neler olacağını kestirmek zor.”

Lua onun gibi ufukta yeni bir şey bulmayı umarak etrafa bakınan şifacının sözleri karşısında ne diyeceğini bilemedi. Yalnızca başıyla onaylamakla yetindi. Şifacının gizlenmek için yaptığı büyülü numaralar sayesinde bir süredir idare ediyorlardı ama gücünün tükendiğinin farkındaydı. Üstelik dün gece o şeyler yüz metre kadar etraflarında dönüp durmuştu ve vahşi kükremeleriyle korku salarken onların kokusunu tekrar duymak için can attıklarından emindiler. Lua “Bu gece iyi olacak mısın?” diye sordu. Çünkü gücü azaldıkça onun acı çektiğini görebiliyordu. “Dua et de öyle olayım evlat.” diye cevap verdikten sonra şifacı Lua’nın omuzuna dokundu ve diğer eliyle ufukta belli belirsiz bir noktayı işaret etti. “Bu kızgın kumların her şeyi kuruttuğu ve yaşayan bir şey bırakmadığı düşünülür. Fakat orada bu ölü kumlara hayat vermeyi ve ıslah etmeyi başaran yerli bir kabile var. Tüm bu hiçliğin ortasında bir tek onlar hayatta kalabilir. Halkı benim sihirlerimden daha güçlü sihirler bilir. Şifacıları da benden daha bilgedir. Aslında bakarsan bir süre onlarla yaşamış ve bildiklerimi onlardan öğrenmiştim. Yarına kadar oraya ulaşırsak biraz yardım bulabiliriz. Ve eğer bu gece başaramazsam kurtarabildiğin herkesi oraya götürmek zorundasın.”

Şifacı, Lua’nın cevap vermesine fırsat bırakmadan herkesi tembelleşmelerine daha fazla izin vermeden toparlamak için grubun olduğu yere döndü. Lua onun gözlerine baktığında söylediklerinden daha fazlası olduğunu anlamıştı. Bu gece şifacı gerekirse kendini feda edebilir gibi görünüyordu. Lua buna hazır hissetmiyordu. Herkesin sorumluluğunu tek başına alamazdı ve artık birini daha kaybedemezdi. İçini kaplayan sıkıntı giderek büyürken ufkun diğer yanındaki toz bulutunu fark etti. Parmağını tükürüğü ile ıslatıp belli belirsiz olan rüzgarın yönünü anlamaya çalıştı. Sonra yüreğini kerpeten gibi sıkıp burkan sıkıntı daha kötü bir hal aldı. Büyük bir fırtına onlardan yana doğru geliyordu. “Acele etmeliyiz!” diye seslenerek grubun yanına döndü ve toparlanmalarına yardım etti.

TENSE MÜZİK

 

Filmlerde müzikler olur ya duruma göre örneğin romantik bir an olur romantik müzik buna kiss müzik denilebilir, kissu müziği, o an ekrana bakmasan bile müzikten anlarsın kissing durumu var, öpücük yani.

Veya gerilim olur, İngilizce söylersek suspense, thriller gibi o anda tense müzik çalar. Ekrana bakmasan bile anlarsın o sahnede gerilim var, katil yaklaşıyor, anne karanlıkta bıçak parıldıyor.

Film, dizi, anime, belgesel çevirisi yaparken, yazılı çeviride, gönderilen metinde yazar, konuşmalar, onların uzunlukları gibi. Bir de yazar işte, tense müzik, noise gibi. Bu sahnede gerilim müziği var, bu sahnede gürültü var gibi. İngilizce yazıyor haliyle.

Dikkat ederseniz netteki film veya dizi çevirilerinde bunları unuturlar silmeyi, kalır bazen bu tür sözler veya bazen de konuşmalar orijinal kalır, İngilizce sözlerle. Aceleden olur bunlar. Çevirmen yetiştirmek isterken atlar bunları, şirket veya site de kontrol etmez, acele ederek koyar. Bazen de işitmeyenler için özellikle bırakılır.

Tam filmi izlerken bunları görmek komik oluyor. Tam cinayet işleniyor, tense müzik diyor, tüm heyecan gidiyor yani. Bu durumda film izlerken insan kendi kendine diyebilir “a aa tense müzik” geliyor şimdi gibi. Kissu müzik var şimdi uzun süre gidip kendime kahve koyayım bu arada.

Ayy haberler başlıyor. Tense müzik.

DİSTOPYA STOKÇULUĞU

Eskiden büyüklerimiz evlerine yiyecek stoklarmış. Genelde küçük bir yüklük olurmuş, orada makarna, yağ, pirinç ve benzeri gıdalar bulunurmuş. Olası kıtlık, yokluk, savaş, ihtilal durumları için.

Bugünlerde dünyada iki akım var. Stok yönünde. İlki, birçok insan dünyada bir değişim bekliyor, olumlu yönde değişim, insanın aç gözlülüğünü azaltacak bir değişim, ilahi bir değişim bu, kutsal yani. Bunu bekleyenler genelde The Secret’çılar.

İkinci grup ise distopik akım. Yani, dünyaya her an bir felaket gelebilir. Teknolojik bir felaket bu. En çok düşünülen de elektrik kesilmesi, ikinci olarak da su. Elektrik bir hafta süreyle kesilirse ne olur diye düşünülüyor genelde. Ya da daha uzun kesilirse. İkinci olarak da su kesintileri.

Birçok aksiyon casusluk filminde olduğu gibi herhangi bir bilim adamı veya güçlü kişi dünyada elektriği kesebilir deniyor. Buna önlem olarak, evlerde çeşitli şarj aletleri, lambalar stokluyorlar. Telefon için veya diğer aletler için. Su arıtma cihazları. En yakın nehre veya göle gidip su alıp arıtmak için.

Portatif tuvaletler, çeşitli kağıt havlular, mendiller, mutfak ve banyo araçlarının taşınabilir olanları, gibi, her şeyi biriktirmeye başladılar. Avrupalılar ve Amerikalılar. Enflasyon azıcık yükselince Avrupa’da, biraz telaş başladı. Doğalgaz faturası orda da biraz arttı.

En azından bir hafta evde veya çadırda kendi kendimize nasıl yaşayabiliriz diye düşünmeye başladılar.

ŞEKSPİR FİLMLERİ

Şekspir’den uyarlanan iyi filmlerden bir seçki:

HAMLET

Laurence Olivier, 1948, İngiltere

Tiyatro ve sinemada Şekspir oyuncusu olan Olivier hem başrolde hem de filmi yönetiyor. Babasının intikamını alan Prens Hamlet’in hikayesini anlatan bu film kusursuz. Not:4/4

SATICININ ÖLÜMÜ

Death of a Salesman

Volker Schlöndorff, 1985, A.B.D.

Arthur Miller’ın bu ünlü oyunu da bir Şekspir eseri olmasa da o kalitede. Oyunun film versiyonunda satıcı rolünde Dustin Hoffman harika. İş hayatı düşüşe geçen ve yaşlanmakta olan bir pazarlamacının hayatı sorgulaması ve ailesi ile ilişkileri mükemmel sergilenmiş. Not:4/4

OTHELLO

Oliver Parker, 1995, A.B.D.

Othello’nun zenci olduğu film başarılı uyarlamalardan. Othello, Desdemona, İago ilişkisi. İago rolünde İngiliz Şekspir oyuncusu Kenneth Branagh. Not:3/4

HAMLET

Kenneth Branagh, 1996, İngiltere

Şekspir oyuncusu ve yönetmeni Branagh bu filmi hem yönetiyor hem de Hamlet rolünde. Diğer oyuncu kadrosu da diğer Şekspir filmlerinde olduğu gibi çok iyi. 1948 versiyonu kadar olmasa da bu da çok iyi film. Not:3/4

VENEDİK TACİRİ

Merchant of Venice

Michael Radford, 2004, İngiltere

1984 ve Postacı gibi iki unutulmaz filmi olan yönetmenin bir diğer kusursuz filmi. Venedik Taciri bir klasik olmasına rağmen çok heyecanlı, sürükleyici. Acımasız Venedik Taciri bir Yahudi iş adamına kredi verir, tefeci olarak, karşılığında onun etini ister. Büyüleyici klasik. Not:4/4

GNOCCHI

 

İtalyan yemeği. Bizim mantı, makarna gibi. Patates de eklenebiliyor. Niyokki diye okunuyor.

Önce soğan biraz pişiyor tavada. Tereyağı ile. Sarımsak da ekleniyor.

Sonra gnocchi paketinden dökülüyor tavaya istenildiği kadar. Gnocchi, büyük marketlerde satılıyor. Makro gibi.

Krem peynir de ekleniyor. Biraz biber de olabilir. Pul biber veya isteyen için chili biber.

Krema da konuyor. Bunlar pişiyor. Ispanak ve domates de ekleniyor. Hepsi bu.

Kolay ve lezzetli.

DENEME YEMEKLER

 

Önce patates kızartıyoruz, tavada.

Biraz zencefil doğruyoruz, biraz da sarımsak.

Daha sonra ıspanak ekliyoruz.

Üstüne de haşlanmış nohutları.

Biraz da köri.

Sarı yeşil bir yemek oluyor. Sanki Hint veya Tayvan yemeği gibi.

Lezzetli ama.

ONAY

 

-Masal Hanım koltuk tanımlamanızı gerçekleştirdim. Sistem mail göndermemizi onaylamaması sebebiyle gönderim gerçekleştiremiyorum. Mail bilgileriniz için Fun Hava Yolları ile iletişime geçmenizi rica ederiz. Size yardımcı olmamı istediğiniz farklı bir konu var mıdır?

-Ne dediğinizi tercüme edebilir misiniz nütfen? Rezervasyon numaramı mı vereceksiniz?

-FSNTR2 size ait rezervasyon numaranız. Size yardımcı olmamı istediğiniz farklı bir konu var mıdır?

-Teşekkürler. Zaten yardımcı olmuyorsunuz. Şöyle demeniz lazım. Size nasıl yardımcı olamayabilirim?

-Doğrudur. Size nasıl yardımcı olabilirim?

-Yani şimdi anlamadım. Rezervasyonum var, koltuk nosu için ekstra mı ödeyeceğim?

-Hayır herhangi bir ücret ödemesi gerçekleşmeyecek.

-Yani ben pencere kenarı istiyorum. Koltukum pencere midir?

-Doğrudur. Cam kenarı 1A koltuk tanımlanamanızı gerçekleştirdim. Onaylıyor musunuz?

-Ney durun, bir saniye siz otomatik ses misiniz, insan sesi mi?

-Masal Hanım, isteklerinizi anlayamadım.

-Ben de söylediklerinizi anlayamıyorum. Mail gönderebilir misiniz?

-Sistem mail göndermemizi onaylamaması sebebiyle gönderim gerçekleştiremiyorum.

-Ya ama çok karmaşık konuşuyorsunuz. GORA filminde çekirdek yiyerek izleyenler geldi aklıma.

-Affedersiniz Masal Hanım. Sizin adınıza bir rezervasyona ulaşım sağladım. Tek yolcu var ve ödeme işlemi yok.

-Ney? Doğru mudur?

-Masal Hanım. Onu ben soracağım, siz değil?

-Biletçi Hanım. Bu gece uçabilecek miyim? Doğru değil midir?

-Masal Hanım. Doğrudur. Uçabileceksiniz.

-Doğru değildir demeniz lazımdı.

-Masal Hanım. Sizi müşteri temsilcimize aktarıyorum.

-Ay teşekkür ederim. Ne kadar da yardımcı olamadınız? Doğru mudur?

-Doğru değildir.

KELİME OYUNU 100

Kelime Oyunumuz devam ediyor. Beş kelime veriyoruz ve bu beş kelimenin de içinde olduğu öykü şiir deneme benzeri bir yazı yazıyoruz. Herkes yazabilir, herkes beş kelime verebilir.

Haftanın kelimeleri: Kurban/Şaşkın/Köy/Kümes/Serbest/

VAİNA 19

Sabaha dek ormanın içinden yükselen kurbanların çığlıkları ve sinsi düşmanın korkunç kükremeleri karşısında çaresizce geride kalanlar için yas tutmuş ve yerlerinin bulunmaması için dualar etmişlerdi. Böylesine feci bir saldırıya hazır olmadıkları için şaşkın ve yaşananlar yüzünden dehşet içindeydiler. Geri dönüp savaşmak isteyenler ve gerçekçi olup bir şansları olmadığını düşünenler arasında kavga çıkmış olsa da son sözü şifacı söylemiş ve yerlerinde kalmalarına karar vermişti. O şeyler karşısında sıradan bir ölümlünün hiçbir şansı yoktu ve şifacının gücü tek başına ancak beş tanesine yeterdi.

Mağaraya kaçamayıp köyde kalan yaklaşık yirmi kişi vardı. Gecenin ilerleyen saatlerinde duyulacak bir çığlık kalmamış gibi görünürken arada sırada o şeylerin bir yırtıcıyı andıran uluması insanın kanını donduruyordu. Sabaha doğru bir yağmur geceyi saran vahşeti yıkamak istercesine şiddetle yağdı. Güneş yükselip yağmur dindiğinde kimsenin konuşmaya gücü yoktu. Şifacı gün ışığının o şeyleri geri çekilmeye zorlamış olacağını düşünüyordu. Böylece sonsuza dek o mağarada kalmaları mümkün de olmadığından dikkatlice köye geri döndüler.

Geri döndüklerinde gördükleri karşısında neredeyse hiçbiri gözyaşını tutamamıştı. Bütün köy büyük bir yangınla yerle bir olmuş durumdaydı. Bütün ağıl ve kümes hayvanları, bütün evler depolar yakın yerlerdeki ekinlerle dolu tarlalar her şey yanmıştı. Küllerin ve kömürlerin arasında yarısı yanmadan kalabilmiş ahşap kirişler briket parçaları kırılmış kiremitler ve erimeye yüz tutmuş metal aksamlar evlerden geri kalan zavallı parçalardı. Mağaraya ulaşamayan kişilerin izi dahi etrafta yoktu. Şifacı onların yaratıklar tarafından alınmış olduklarını söyledi. Bunu atalarının anlattıklarından biliyordu.

Gölge yaratıkları, ki onları Lua'nın anlattığı Vaina kontrol ediyor olmalıydı, yaşayan canlılarla besleniyorlardı ve köye saldıranlar da onlardı. Ağlayıp sızlanmaya veya yas tutmaya vakit yoktu. Şifacı bulabildikleri her şeyi toplamalarını söyledi. Buradan hemen gitmeleri gerekiyordu. Lua herkes yanına alabilecekleri neler var diye bakmak için etrafa dağılırken dönüp çevresine baktı. Daha dün bir yuva gibi görünen köy kar gibi yığılmış küllerin altında yok olmuştu. Ve bundan kesinlikle kendisini sorumlu tutması gerektiğini düşünüyordu. Eğer her şeye burnunu sokmamış ve Vaina'yı serbest bırakmamış olsaydı bunlar yaşanmamış olacaktı. Şimdi Ingrid'den sonra yok olan yirmi kişi ve bütün köyün sorumluluğu yüreğine büyük bir ağırlık veriyordu.

Yerde bulduğu bir oyuncak bebeğe bakarken lanetlenmiş olmalıyım diye düşündü. O sırada şifacı "kendine acıyacak vaktin olduğunu sanmıyorum, bunun yerine faydalı bir şeyler düşün ve bunca insanı o şeylere yakalanmadan nasıl güvenli bir yere götüreceğimize odaklan, kendini daha sonra cezalandırırsın." dedi ve yolculuk hakkında plan yapmaya koyuldular. Gece çökmeden epey yol almış olsalar iyi olacaktı.

BLA BLA

 

Airbnb ile yolculuklarda kalacak yer bulmak kolaylaştı yıllardır, Zoom ile de kolokyumlara katılmak, ders vermek almak kolay, Blablacar ile de bir yere gidecek araba bulmak. Aracı olan insanlar seyahat edeceği yerler için aracına yolcu alıyor. Pandemide başladı bu uygulama.

Yani şimdi örneğin Antalyaya gideceksiniz, uçak veya otobüs ile gitmek için birkaç yüz lira vereceksiniz ya da aniden gidecekseniz bilet bulmak da zor olabilir ama Blabla ile 150 liraya hemen gidebilirsiniz. Uçak gidiş dönüş 2500 TL, otobüs 350 TL. Orda yazıyorlar. Antalyaya gidiyorum, iki kişilik yer var, gelmek isteyen gelsin diye, fiyatını da söylüyor.

Hem araç sahibine ucuza geliyor hem de gidenlere ucuza geliyor. Dolmuşa biner gibi. Birbirini tanımayan 5 insan yola çıkıyor, eğlenceli de olabilir tabii. Araç kiralamaktan daha ucuz daha kolay. Bir yere yolculuk yaparken bu uygulamayı açıp işte Çanakkaleye, Bergamaya giden var mı diye bakıp hemen konuşup gidilebilir.

Pandemi sürecinde aşı olmayanları otobüslere, uçaklara almıyorlardı, o zaman Telegram’da gruplar kurulmuştu, herkes haberleşip birlikte gidiyordu, o süreçte çıkmıştı bu gruplar. O gruplar yaklaşık bir yıl önce Blabla’ya geçtiler. Yolculuk yapanlar da şimdilik memnunlar. Benzin fiyatları da artınca tercihler bu yöne kaydı. Yine de araba veya arkadaş seçerken dikkat etmekte fayda var.

Diyelim 3 arkadaş birlikte Konyaya gidecek, aç uygulamayı, oraya gideni bul, dört kişi gidin, kişi başı yüz iki yüz liraya.