Peyami Safa
Ötüken Yayınları
Peyami Safa, edebiyatımızın en iyilerinden. Dokuzuncu
Hariciye Koğuşu, Fatih-Harbiye, Yalnızız gibi hepsi ünlü ve sevilen birçok
romanı var. Ayrıca, Server Bedii adıyla yazdığı romanları da bulunmakta.
Bir Tereddüdün romanı lezzetli bir roman. Öncelikle, yazar,
insan ruhunu ve iniş çıkışlarını derinlemesine bir detayla anlatıyor. Ruhun
detaylarını ondan okumak oldukça şaşırtıcı. Herhalde, hepimizin içindeki
duyguları, düşünceleri böylesine ortaya çıkaran bir yazar azdır.
Ayrıca, kahramanları yoluyla yazar kendi döneminin bütün
ayrıntılarını da gözlerimizin önüne seriyor. Ülkenin düşünsel durumu,
aydınların yaşantısı özellikle. Aslında, Hüseyin Rahmi romanlarında olduğu
gibi, yazar, kahramanları yoluyla dünya, yaşam, sanat, insan, aşk, kültür
üzerine kendi düşüncelerini anlatıyor bizlere. Bir anlamda sanki her şeyi
anlatmak istiyor, her şeye bir cevap vermek. Hüseyin Rahmi, bunu, romanın
birkaç sayfasında yapıyor, Peyami Safa ise çok daha fazla sayıda sayfada
düşüncelerini açıklıyor bize.
Bir Tereddüdün Romanı, adı gibi, tereddüdü anlatıyor.
Tereddütleri yüzünden ne yapacaklarına karar veremeyen insanları. Romanın üç
kahramanı var, yazar, Mualla, Vildan. Aydın, iyi eğitimli bir yazar ve
gazeteci, başkahraman. Belki de Peyami Safa, kendisini anlatmış. Ayrıca, bu
yazar yoluyla, o dönemin modern aydınlarını da anlatmış oluyor. Kafası karışık
hepsinin. Bir yandan aydın bir yaşam sürerken, üretirken diğer yandan da bohem
bir yaşam sürüyorlar.
Mualla, saf, temiz bir genç kız, eğitimli ve kitap sever.
Bir kitap okuyor ve kitaptaki sorunlu hayattan etkileniyor, okuduğu kitaptaki
kahraman hasta ve ölümden söz ediyor sürekli. Mualla, bu kitabın yazarı ile
tanışmak istiyor ve tanışıyor, ortak bir arkadaş yoluyla. Yazar, Mualla’dan
hoşlanıyor ve evlenmeye karar veriyor. Mualla’ya düşünmesi için zaman veriyor.
Mualla tereddüt içinde, yazar da tereddüt içinde.
Vildan ise modern bir kadın, İtalya’da yaşıyor ve evli ve o
da yazarın kitaplarına hayran. Yazarın evlenme kararını duyunca yazarla
konuşmaya geliyor. Yazar, Vildan’dan da etkileniyor. Mualla, yazara uzak bir
kültürde ancak Vildan ona daha yakın. Yazar, Vildan ile ilişkisinde de
tereddütte, Vildan ise daha az tereddütte gibi duruyor.
Yazar, Mualla, Vildan üçlüsünün ağzından öğreniyoruz
aralarında geçenleri ve her bir kahramanın da kişisel düşüncelerini. Hepsi
çelişkiler içinde, ruhları karmaşık, ne istediklerini de pek bilmiyorlar. Peyami
Safa yazar ve iki kadının hayatını çok gerçekçi bir tarzda anlatmış. Her
birinin hayatı etkileyici bir dille, hatta büyülü bir dille sunuluyor bize.
Düşünsel, ruhsal bir roman olmasına rağmen çok heyecanlı. Ayrıca, roman içinde
bir roman daha var. Mualla’nın etkilendiği romanı da okuyoruz. Bunun yanında,
dönemin edebiyatçıları ve sanat eserleri de romanda yer alıyor.
Kaçırılmaz.
Not:4/4
