Bu haftanın sohbet konusu sevgili Adadenizi'nden geldi. Geçenlerde "Mülksüzler" adlı romanı okumuştu, mal mülk merakı konu olsun mu demişti. Ah nefis konu yani. Bugüne dek yaptığımız bütün sohbetler içinde ilk beşe rahat girer bencesi. Çok da sevdiğim konu, düşündüğüm, üzerinde çok uğraştığım. Kendisi de çok güzel anlatmış. Bir şekilde, karşıtını iddia etsek de tüketim kölesi oluyoruz. Belki de ülkemiz insanı kendini güvenceye almak için ev filan almak istiyor.
https://adadenizi.blogspot.com/2020/11/agac-ev-sohbetleri-66.html
Haftanın konusu: "Ev, arsa, koltuk, dolap vs. malın-mülkün sahibi miyiz? yoksa kölesi mi?"
Sahip olmak, bir şeylerin bizim olması, nesnelere sahip olmak, sevgiye, bir insana, duygulara, düşüncelere sahip olmak. Evim var, sevgilim var, alayım tüketeyim evde olsun, bu resim kalemi süper alayım, bu parfüm şişesi süper, bende olmalı, ah bu kitabı alayım, okumasam da dursun yanımda, okumuş gibi olurum, en azından kendimi iyi hissederim, bu kitaba sahip olursam, içindeki bilgilere nasıl olsa her an ulaşabilirim, bu da benim gelişmişliğimi gösterir, bu elbise beni kool gösterir, bu oje havalı, bu kokulu mumları seviyorum o halde ben çok zevkliyim, şimdi bir de bitkili bir banyo yapayım, sonra da iyi bir tatil, deniz kıyısında olsun, konfor olsun, her şeye sahibim ne güzel.
Bilgim var, sevgim var, sözcükler ne kadar önemli, sözcükler niyetimizi gösteriyor. Sahibim bir şeylere o halde varım. Bu kitaplar kitaplıkta, bu film arşivi, bu nesneler, nesneler imparatorluğu, bütün bu nesneler ve nesneleştirdiğimiz duygular, düşünceler, sevgiler, sahte sevgiler, hepsi çevremizde bir güvenlik alanı oluşturuyor ve biz de kendimizi var sanıyoruz. Ne kadar dünya o kadar varız. Biriktiriyoruz, sahip oluyoruz, heeey, benimsin dünya, ben varım işte. Biriktiriyorum o halde varım.
Bir de sahip olmadan sadece olmak var. Sadece yaşamak. Sevgilim var değil, seviyorum, bu konuda bilgim var değil, biliyorum, öğreniyorum, bu kitabı okuyorum, bu kitabın benim olması değil önemli olan. O nedenle en sevdiğin kitabı ver ki, o kitabın varlığı olmasın seni güçlü mutlu huzurlu olma yanılsamasına sokan, nesnelerin, sahte sevgilerin, yalan bilgilerin arkasına sığınma. Film arşivin hiç bir işe yaramaz, seni özellikli kılmıyor, senin sinemadan anladığını veya sevdiğini de göstermiyor, sadece biriktirerek bu dünyada yerini sağlamlaştırma çaban bu. Gör bunu, ne kadar nesne o kadar kazık çakıyorsun bu dünyaya, ne kadar sevgi o kadar varsın.
Ama sahtesin arkadaşım.
Mal mülk, sevgi, eşya nesne hepsi iki korkudan kaynaklanıyor. Ölüm ve yalnızlık. Nesneler bize güvenlik alanı sağlıyor. Aile sevgi filan da. Yoksa düşünün bu dünyada çok sıkılırdık. Mal mülk, biriktirmek, kökler, miras, işte hepsi ölüm ve yalnızlıktan kurtulmak için. Bu dünya aslında basit ama gizemli. Ama hayatı böyle kabul edemiyoruz. Anlam lazım. Bir yandan da tabii tüketim lazım. Tüketmek için ne lazım? Yabancılaşmak lazım. Kendine, dünyaya yabancılaşmak. Yabancılaştırmak için ne lazım? Manipülasyon lazım. Hayat standartları, moda, mutfak kültürü lazım. Manipülasyondan sonra da bizler aslında kendi istediğimiz hayatı yaşadığımızı sanıyoruz ama değil. Bizim hayatlarımız birer simülasyon adeta. Ama bizler, özgür ve özgün olduğumuzu düşünüyoruz. Ooooldu!
Ama başkaları için yaşıyoruz, başkalarını mutlu etmek için, görevlerimizi yerine getirmek için, başkalarına para kazandırmak için, başkalarının düşüncelerine hitap etmek için, biz zamanımızı onlara veriyoruz, insanlara, hayata ayırıyoruz zamanımızı. Biz farkında olmadan insanlar bizim zamanımızı çalıyor, hayat çalıyor saatlerimizi. Çalınmış saatler bunlar. gel sen de yaşa.
Müthiş bir manipülasyon, yabancılaştırma, tüketim kıskacındayız. Bütün dünya. Şartlara uymayanın kendisini kötü hissetmesini sağlıyorlar. Başarısız, çirkin olma korkusu gibi.
Ancak bu çevirimin dışına çıkanlar da var. Çoğunluk tüketici tabii ki. Ama tüketimin dışına çıkan da çok bu dünyada. Bunun için mülkiyet duygusunu yok ediyorlar, sahip olma duygusunu, ben duygusunu, egoyu yok ediyorlar. Binlerce, milyonlarca insan var böyle. Evini, şirketini bağışlayan, mülklerinden kurtulan, yüklerinden kurtulan aileler, genç yaşta sistemin dışına çıkıp genel olarak doğada, doğal işlerle yaşayan, organik yaşayan insanlar. Ülkemizde Akdeniz ve Ege'de böyle yaşayan insanlar, gruplar, çiftlikler var. Hepsi de CEO düzeyinde insanlar. İngiltere'de bu tür komünler kuruldu. Mülkiyet hiç yok. Amerika'da da var bu akım.
Bu tür alternatif yaşamlar, genelde, tarihte, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra çıkıyor. Babaları savaşta ölen gençlerin arayışı bu. Bazıları aileye dönüyor bazıları başkaldırıyor. Bu başkaldırı kültürü, Beat Generation ile başlıyor, yollara düşüyorlar, genelde Kerouac, Burroughs gibi. Sonra çiçek çocukları var, Hair filmindeki. Zabriskie Point, Easy Riders gibi filmler, Timoth Leary, Woodstock gibi simgeler var. Yani o dönemde, gençlik, müzik, başkaldırı, rock, bir arada gidiyor. Ancak o dönemdeki bazı gençlik grupları uyuşturucuya da yöneliyor. Beat kuşağı Güney Amerika'ya gidip peyote adlı halüsinatif otu içtiği için. O dönemin insanları Carlos Castaneda'dan etkileniyor.
Ama bir yandan da Katmandu'ya gidenler var. bu tüketim kültüründen kurtulmak için. The Beatles gibi. Ve yazar Hermann Hesse, sosyal bilimciler Wilhelm Reich ile Erich Fromm var. Daha önce Rock müzik ve başkaldırı kültürüne ilgi duyanlar, uzakdoğuya ilgi duyuyorlar, Hesse I Ching'i öğretiyor batılılara. Maharishi Mahesh ve Kirişnamurti de Zen ve Tao'yu öğretiyor. Alan Watts Zen'i Amerika'ya getiriyor. Böylece, Rock, başkaldırı yanına Zen; Tao ekleniyor.
Ardından Gestalt ve Varoluşçu Psikoterapi geliyor. Bu ikisi de bir anlamda nefes, benlik ile ilgili. Yani ana uyanmak, farkındalık ile ilgili. Zen, Geştalt, Varoluşçu psikoterapi, Tao, rock, başkaldırı kültürü, birleşiyor. Doğu batı sentezi gibi. Reiki, yoga, meditasyon de ekleniyor. Bunları da batıya D.T. Suzuki öğretiyor. Böylece, alternatif yaşamlar doğuyor. Bunların daha sonra Yeşiller, New Age felsefeleri gibi uzantıları da oluyor. Sufiler, Güney Amerika yerlileri, Eskimolar da bunlara dahil. Böyle bir karışımla sahip olmayı, benliği, egoyu yenen ve alternatif yaşayanlar çoğalıyor. Üç büyük dinde de var bu konular tabii. İslamdaki nefis temizleme konusu gibi.
Bu kültürü biraz tanımak için, Hermann Hesse-Sidarta, Bertolucci-Küçük Buda, Kim Ki Duk-Dört Mevsim, Erich Fromm-Sahip Olmak ya da Olmak, Rollo May-Yaratma Cesareti okunabilir, izlenebilir, bir giriş olarak. Ülkemizde Zen, Geştalt'ın öncüleri İlhan Güngören ve Nevzat Erkmen. Yol Yayınları, Söz Yayınları, kitapçılarda ve sahaflarda var. Alan Watts da.Zen Budizm bir Yaşama Sanatı giriş için iyi. Bunların ilk amacı zihin boşaltmak. Yani taşırmamak. Çay bardağından çayın taşması gibi.
Nevzat Erkmen, Joyce'un Ulyssess'sinin çevirmeni. Dört yılda çevirmiş. Kendisi ayrıca Türkiye Beyin Olimpiyatlarının kaptanlığını yaptı yıllardır. Bankacı ve Zen ustası. Ankara'da Geştalt eğitimleri ile başlamış.
Temizlik yapmayı öğretiyorlar. Dünyayı durdurup temizlemeyi. Bu da Güney Amerika yerlilerinden gelme. Tanrı ile Sohbet, Tibetin Gençlik Pınarı, muhteşem Tanrılar Okulu adlı kitaplarda var, Yaratıcı İmgeleme, Yüksek Bilinç Kılavuzu gibi kitaplarda da.
Nesne temizliği, beyin, ruh, akıl, beden, insan, duygu temizliği gibi. Bunun dışında bu konuda eğitimler de var. Zen, Yoga, Reiki, korkular, ego filan gibi. Varoluşçu psikoterapi ile Davranışçı terapi gibi, Bilişsel terapi gibi.
Çok sevdiğim bir konu olduğu için uzun yazdım.
Ayyyy haydi siz daaaaa yazınsanızaaaa!
