Bir yazı veya öykü ya da deneme yazarken akıcılık önemli.
Cümleler arasında veya paragraflar arasında yumuşak geçişler olmalı. Arada
boşluklar olmamalı. Suyun akışı gibi. Akış kesilmemeli. Bu nedenle cümleler
arasında veya paragraflar arasında bazı aparatlar koymalıyız.
Bağlayıcı sözcükler serpiştirmeliyiz. Başka bir deyişle,
dahası, diğer taraftan gibi. Biz aklımızdakini yazıyoruz ama okuyan
aklımızdakini anlamayabilir, zihninde canlandıramayabilir. Kesik kesik yazarsak
anlaşılmaz. Arada yumuşak geçişler olmalı.
Akışı sağlamak için belki bir cümledeki sözcüklerin yerini
değiştirebiliriz. Örneğin, vapurla işine gidiyordu hergünkü gibi, cümlesi.
Farklı şekillerde yazılabilir.
Hergünkü gibi vapurla işine gidiyordu.
İşine vapurla gidiyordu hergünkü gibi.
Vapurla gidiyordu işine hergünkü gibi.
İşine hergünkü gibi vapurla gidiyordu.
Bu cümlelerin hepsi yazılabilir. Bu cümleleri yazdıktan
sonra yüksek sesle okursak yazımıza veya öykümüze hangisinin daha uygun
olduğunu bulabiliriz. Bu cümleyi, bir anı, günlük yazısı içinde yazacaksak
farklı olur, bir öykü içinde geçecekse yine farklı olur.
Diyelim, ardından da şu cümle gelecek. Kitabını çıkarıp
okumaya başladı. Üstteki cümleyle bu cümleyi birçok şekilde birleştirebiliriz.
Vurguya bağlı. Vapurda mı vurgu, işte mi, hergünde mi, hangisini vurgulayacağız.
Yüksek sesle okursak bulabiliriz. Birçok şekilde yazarız ve en akıcısını,
kulağa da hoş geleni buluruz. Çünkü, gözlerimizle okusak da aslında sözcüklerin
bir sesi var.
Bu iki cümlede sürekli yapılan bir etkinlik var. Hergün
vapura biniyor ve işine gidiyor ve kitap okuyor belli ki. Bir alışkanlığı
belirtiyoruz. Belki birini anlatıyoruz, belki de kendimizi o diye belirtiyoruz.
Bu iki cümle arasında bir bağlayıcı olsa daha iyi.
Zihnimizde canlanması için. Vapurla işine gidiyordu hergünkü gibi, çantasından
kitabını çıkarıp okuyordu. Ya da, vapurla işine gidiyordu hergünkü gibi,
çantasından kitabını çıkarıp okumaya başladı.
İkisinde de anlam farklı, arkasından gelecek cümle de farklı
olur. İlk cümlenin arkasını getirmek zor. İkinci cümlenin ise arkasını getirmek
daha kolay.
