RÜYA

Kurtlardan kaçıyorum ormanda. Koşuyorum. Kurtlar güzel hayvanlar, gözleri de güzel. Ama korkudan bakamıyorum onlara, arkama bakmadan kaçıyorum. Bir ağaca tırmanıyorum. Kurtlar bekliyor. Sabaha dek inmiyorum ağaçtan.

Gün ağarınca iniyorum. Biraz yürüyorum. Karşıma aniden bir ayı çıkıyor. Kıpırdayamıyorum yerimden. Düşünüyorum, ayıya bir şey yapmazsam o da bana bir şey yapmaz. Bekler gider diyorum, gitmiyor. Napsam acaba? Acaba ayı o anda ne düşünüyor? Düşünüyor mu acaba herhangi bir şey. Belki de hareket etsin de üstüne atlayım diye geçiriyor içinden.

Elimde kitap vardı her zamanki gibi. Dünden elimde Simyacı vardı. Hala elimde. Ayı bakıyor elime. Ne var elinde diyor. Simyacı diyorum. Güzel mi diyor. Yarısına geldim henüz bitmedi diye yanıtlıyorum. Ayı, kitabı bana verirsen sana dokunmam diyor. Kitabı önüne doğru atıyorum ve geriye doğru koşmaya başlıyorum.

Koşarken aklıma geliyor. Daha önce başka bir rüyada bir şey görmüştüm. Saat ama farklı bir saat. Işınlanma saatı. Bu rüyada gördüğüm saat aklıma geldi koşarken. Henüz araştırmasını yapıp saatı icat etmemiştim. Saatin kenarında bir düğme olacak, oradan nereye gitmek istediğini seçeceksin ve o düğmeye basacaksın sonra oradasın. Saatın üstü normal saat gibi olacak.

Koşarken rüyamda, o diğer rüyamdaki bu saatı neden icat etmedim ki, şimdi bir anda düğmeye basar ve bu rüyadan başka bir rüyaya geçerim diye düşündüm.

İKİ KİTAP

Ülkemiz edebiyatında 1950 kuşağı denilen kuşağın yazarlarından Demir Özlü’nün çok sayıda romanı, öykü kitabı, deneme kitabı, gezi kitabı ve anı kitapları var. Bu iki kitap son zamanlarda yazdığı anı, anlatı, öykü kitaplarından. Demir Özlü, aynı zamanda Tezer Özlü’nün ağabeyi.

İŞTE SENİN HAYATIN

Anlatı türündeki kitapta yazar, çocukluğundan gençliğinden anıları anlatıyor. Anadolu’da geçen çocukluk günleri, İstanbul günleri, daha sonra gittiği ve uzun süre yaşadığı Stockholm, okul günleri, İzmir, Paris günleri. Edebiyatımızın ustalarından yazarın o öykümsü edebi diliyle yazdığı anı kesitleri. Bir yazarın hayatını merak edenler için. Yazar, anılarında kendinden sen diye söz ediyor. Yazarın tüm kitaplarında kentler ve kent yaşamı büyük yer tutuyor.

KENDİ EVİNE VARAMAMAK

Özlü, İstanbul’dan Stockholm’a gidip yerleştikten sonra, eşi de İsveçli zaten, İstanbul’a uzun süre dönemiyor. Döndükten sonra da çocukluktaki baba evi artık yok. Bu kitabında artık yersiz yurtsuz olduğunu söylüyor. Bir evi yok İstanbul’da. Bu kitapta yazarın rüyaları var. Yarı gerçek dünya temelli yarı gerçeküstü rüyalar. Hepsini anlatmış.

Özlü, edebiyatımızda, 1950-1980 arasındaki İstanbul ve Beyoğlu yaşamını ve edebiyatçıları anlatan belki de en iyi ve tek yazar. Yazılarında, kitaplarında o dönemin bütün yazarlarını, birlikte geçirilen günleri anlatıyor. Pastaneler, lokantalar, kafeler en çok. Baylan, Degüstasyon, Nisuaz gibi. Günümüzde artık edebiyatçıların sürekli olarak gittiği ve birlikte zaman geçirdiği kafeler, pastaneler yok.

KİTAP ÇIKARAN BLOGÇULAR 7

BU ŞARTLAR ALTINDA ÖLEMEM

Erdi Karadeniz

Sevgili arkadaşımız Erdi'nin ikinci kitabını da keyifle okumuş olduk. İlkinde Pesimisyon diyordu, bu kez olmaz ölmesem daha iyi diyor.

Yine temiz dilli, masum yazılar. İlk kitap gibi yazıları hüzün kokmakla birlikte insana iyi geliyor. Sanırız sözcüklerinin yumuşaklığından geliyor. Aşk, ayrılık, özlem, hayatın, insanın acımasızlıklarını, kötülüklerini yazsa da nedense gülümseyerek okunuyor.

Önsözde yine yazmadan duramadığını ve ruh durumuna göre yazılarının değiştiğini söylüyor. Erdi'nin yazılarının çok kişisel olduğunu söyleyebiliriz. Deneme tarzı bu kitap. Kişiselden genele ulaşıyor, ancak kişisel ve hafif bir dille. Bu da çok olumlu. Kitapta da, kişilerle uğraşmadığı ve insanlık değerleri ve kavramlarla ilgilendiği belli oluyor.

İlk kitabı şiir ve denemeler, öykülerdi. Bu kitapta ise şiirimsi denemeler var. Yani düz yazıları da şiirsel arkadaşımızın. Kitabını da ona bunları yazdıran çeşitli ruhlara hitap etmiş.

Kitap dört bölüm. İlk bölüm aşk. Özlem, ayrılık, pişmanlık yazıları. Ama hep hafif. tüy gibi. Erdi'nin dramatik yazıları yumuşacık bir dille yazdığını görüyoruz yine. Bu bölümde kurşun kalem ile ilgili denemesi bizce en iyi yazısıydı.

İkinci bölüm, hayat üzerine denemeler. Hayatı inceleyen, sergileyen yazılar. Zaman, değişim, sorular, hayata gülümsemek, masumiyet arayışı gibi temalar üzerine. Kahverengi minik ve sevimli bir ayıcık ile ilgili olan ve değiştim diyen yazıları bizce en iyilerdi.

Üçüncü bölümde ise insan üzerine düşüncelerini görüyoruz. Daha dramatik yazılar bunlar ve en son kimi zamana bırakmıştınız adlı yazısı belki de kitabın en iyisi idi.

Son bölümde diğer saçmalıklar demiş. Eh güzel saçmalamış, daha gündemsel ve hoş yazılar bunlar.

Bu kitapta sevgili Erdi daha çok sayıda konuda ve daha huzurlu, bilgece yazmış. Keyifli kitap. Ayrıca, kitabını Tosbağa Kitap yayınevi adı altında sadece nette yayınlamasını da çok yapıcı buluyoruz.

Erdi'den biraz da mizah yazıları bekliyoruz.

Not:4/4

İFTARLIK

Her ailede olur iftar davetleri. Akrabalar arasında.

Biz de dün akşam dayımlarda toplandık. Anne tarafı. Dayımın da iki küçük kızı var.

Ben onlara giderken iki miniğe de eşit miktarlarda çikolata, bisküvit, dondurma götürürüm. Dün akşam da verdim. Büyüklere de almıştım. İftardan sonra herkes dondurmasını yedi.

Miniklerin küçüğü, kendi dondurmasını yemedi. Buzdolabında sakladı. Biz yerken hepimize baktı.

Biz bitirince gitti dolaptan getirdi dondurmasını ve yavaş yavaş yemeye başladı. Ama çok yavaş. O dondurmayı yarım saatte bitirdi.

Bir yandan da hepimize teker teker bakıyor ve oh ne güzelmiş diyordu.

ÖNYARGI

Önyargı denen şeyin yanlış olduğunu o öğretmişti bana, kendisi farkında olmasa da bunun.

Arkadaşlarla bir gezi düzenlemiştik. Karadeniz turu. Toplandık bindik bir otobüse. Bir rehberimiz de vardı. Bir de şoförümüz. İri yarı dev gibi bir adamdı, keldi. Çok ciddi bir yüzü ve bakışları vardı. Korkmuştum ondan.

Kahve içmeyi çok severim. Gün boyu içerim. Türk kahvesi. Ama fincanda değil de kupada dolu dolu. Otobüste içesim geldi yine. Priz gibi bir şey arandım. Şu şarj aleti takılanlardan buldum bir tane. Koridora çıktım, yere koydum ısıtma aletini, çömeldim, pişirmeye başladım.

Otobüs durmuştu o sırada. Ben kahveyi hazırlarken, baktım, gözümün önünde bir çift ayak. Başımı kaldırdım, o dev adam, şoför dikilmişti tepemde. Huzursuz oldum. Dimdik bakıyordu.

Dayanamadım, ne dikiliyorsun tepemde, mezartaşı gibi, dedim.

Baktı, kahveyi bensiz mi içeceksin, dedi.  Ama gülümsüyordu.

Tepemde dikilmezsen sana da yaparım, dedim.

Birlikte içtik kahveyi. O sert görünüşli adam meğerse tatlı biriymiş. Gezi boyunca iyi arkadaş olduk. Geziden sonra da sürdü arkadaşlığımız.

YAZI NOTLARI 2

Bir yazı veya öykü ya da deneme yazarken akıcılık önemli. Cümleler arasında veya paragraflar arasında yumuşak geçişler olmalı. Arada boşluklar olmamalı. Suyun akışı gibi. Akış kesilmemeli. Bu nedenle cümleler arasında veya paragraflar arasında bazı aparatlar koymalıyız.

Bağlayıcı sözcükler serpiştirmeliyiz. Başka bir deyişle, dahası, diğer taraftan gibi. Biz aklımızdakini yazıyoruz ama okuyan aklımızdakini anlamayabilir, zihninde canlandıramayabilir. Kesik kesik yazarsak anlaşılmaz. Arada yumuşak geçişler olmalı.

Akışı sağlamak için belki bir cümledeki sözcüklerin yerini değiştirebiliriz. Örneğin, vapurla işine gidiyordu hergünkü gibi, cümlesi. Farklı şekillerde yazılabilir.

Hergünkü gibi vapurla işine gidiyordu.

İşine vapurla gidiyordu hergünkü gibi.

Vapurla gidiyordu işine hergünkü gibi.

İşine hergünkü gibi vapurla gidiyordu.

Bu cümlelerin hepsi yazılabilir. Bu cümleleri yazdıktan sonra yüksek sesle okursak yazımıza veya öykümüze hangisinin daha uygun olduğunu bulabiliriz. Bu cümleyi, bir anı, günlük yazısı içinde yazacaksak farklı olur, bir öykü içinde geçecekse yine farklı olur.

Diyelim, ardından da şu cümle gelecek. Kitabını çıkarıp okumaya başladı. Üstteki cümleyle bu cümleyi birçok şekilde birleştirebiliriz. Vurguya bağlı. Vapurda mı vurgu, işte mi, hergünde mi, hangisini vurgulayacağız. Yüksek sesle okursak bulabiliriz. Birçok şekilde yazarız ve en akıcısını, kulağa da hoş geleni buluruz. Çünkü, gözlerimizle okusak da aslında sözcüklerin bir sesi var.

Bu iki cümlede sürekli yapılan bir etkinlik var. Hergün vapura biniyor ve işine gidiyor ve kitap okuyor belli ki. Bir alışkanlığı belirtiyoruz. Belki birini anlatıyoruz, belki de kendimizi o diye belirtiyoruz.

Bu iki cümle arasında bir bağlayıcı olsa daha iyi. Zihnimizde canlanması için. Vapurla işine gidiyordu hergünkü gibi, çantasından kitabını çıkarıp okuyordu. Ya da, vapurla işine gidiyordu hergünkü gibi, çantasından kitabını çıkarıp okumaya başladı.

İkisinde de anlam farklı, arkasından gelecek cümle de farklı olur. İlk cümlenin arkasını getirmek zor. İkinci cümlenin ise arkasını getirmek daha kolay.

YAZI NOTLARI

Yazmakla ilgili notlar alıyorum arada. Yazmakla ilgili düşüncelerimi yazıyorum.

Bir öykü veya bir yazı yazarken, örneğin, bütün bildiklerimizi bir öyküye veya yazıya sığdırmaya çalışmamalı. Buna eskiler malumatfuruşluk dermiş.

Karakterlerin özellikleri olmayan şeyleri o karakterlere yaptırmamalı, onlara yüklememeli. Onun yapabileceği şeyleri ona yaptırmalı.

O karakterin neler olabileceğini, neler yapabileceğini bilmek lazım. Diyelim bir matematik öğrencisini anlatıyoruz. O resim de yapsın, keman da çalsın, iyi yemek de yapsın, dünyayı da gezsin, olamaz. Biz istedik diye o kahraman her şeyi yapamaz.

Diyelim, karakter üzgünse, kapıdan girerken düşünceli girer veya başı öndedir. Tiyatrodaki dramaturgun görevi gibi, karakterler kendilerine uygun davranmalı. Yazdıklarımız gerçek yaşama, gerçek yaşam davranışlarına uygun olmalı.

Karakteri fazla yormamalı, fazla yıpratmamalı.  Yazdıklarımızı okuyan varsa eğer, okuyanı da yormamalı.

Sade olmalı yazdıklarımız. Yazdığımızı okuyup fazlalıkları atmalıyız. Attığımız zaman anlam değişmiyorsa o zaman atmalı fazla ayrıntıları, süsleri. Öykü veya yazı yazarken kendimizi göstermeye çalışmıyoruz.

Bunun dışında, geriye kalan ise dil zaten. Her yazanın bir dili var. Dili bir insana öğretmek zordur, hikaye yazmayı öğretmek de zordur, tabii ki. Dile dokunamayız.

Bir de elbette samimiyet, içtenlik var. Edebiyat yapmadan edebi olmak lazım.

13 REASONS WHY

İlk sezonu biten, ikinci sezonunu beklediğimiz liseli gençlik dizisi.

Hannah adlı bir liseli kız yaşamına son verir ancak arkasında 13 adet kaset bırakır. Ölümünden sorumlu tuttuğu 13 kişiye de gider bu kasetler. Her biri bir şekilde sorumludur ve her birinin tepkisi farklıdır kasetlere. Clay adlı bir çocuk ise en çok etkilenen olur.

Dizi, insanlara söylediğimiz ve söyleyemediğimiz sözlerin, yaptığımız veya yapmadığımız davranışların insanlara olan etkisini anlatıyor. Özellikle lise yıllarında, okullarda, en hassas olduğumuz dönemlerdeki arkadaşlıklarımızın üzerimizde oluşturduğu etkiler gösteriliyor. Arkadaşlık ne kadar önemli ve zor bunu görüyoruz.

Konu, kurgu, oyuncular, müzik, her şey iyi. Heyecanlı, sürükleyici, gizemli, parlak bir dizi. Farklı yönetmenler çekmiş bölümleri, aralarında Gregg Araki de var. İlk sezon 13 bölüm ve heyecandan diziye ara vermek çok zor.

Biraz da hüzünlü elbette.

GÖRÜNEN ADAM

Görünmeyen adamların olduğu bir dünya. Sadece aynalarda görülebiliyorlar.

Şimdilik altı bölüm yayınlandı dizi ve sadece YouTube kanalında yayınlanıyor. Bir çeşit komik bilimkurgu, absürd komedi, fantastik komedi.

Yönetmen de Onur Ünlü. Leyla ile Mecnun, Şubat, Sen de Aydınlatırsın Geceyi gibi işleriyle tanınan ve sevilen kendine özgü bir yönetmen.

Görünen Adamı ise biz görüyoruz ama kahramanlar görmüyor. Kahramanların gözlüklerini görebiliyoruz ama. Görünen Adam’ın adı Kurtuluş. Şer-Tek adlı bir firmada çalışıyor ve firmanın sahibi de bir kötü adam.

Dizi bölümleri kısacık, sıkmıyor. Dizide değişik bir ürün yerleştirme modeli de var. Dizi eğlenceli ve saçma komedileri sevenlere. Bir efsane değil ama sevimli.

KİTAP ÇIKARAN BLOGÇULAR 6

BENDEN DUYMUŞ OLMA DA

Buşra Nebati

Çok sevimli bir kitap. Baştan sona huzurla ve sırıtarak okunuyor.

Bizim insanımızın halleri anlatılıyor. Ev okul aile arkadaşlık, kısa ve tatlı detaylar. Bizim insanlık halleri sevecen bir yaklaşımla bize sunuluyor.

Başrolde Azra var, liseli ergen. Tam işte yurdumuzun ergeni. Ablası Afra, erkek kardeşi Yusuf, tam bir Türk annesi ve klasik bir Türk babası olan ailesi, bir de.

Okul arkadaşları, Cemile, Sümeyye, Elif, Merve, Canan, öğretmenleri, kitabın kahramanları. Kısa öykülerden oluşan bir roman olan bu metin Azra’nın ağzından aktarılıyor.

Televizyon, akşam televizyon izlemeritüelleri, kızların kardeşliği, sabah uykuları, komşular, okul servisleri, geleneklerimiz, annelerimizin günleri, kızsal konular, ergenlik problemleri, dersten kaçma, kopya, evden izin koparmak gibi insanımıza has yaşama kodlarının bir dökümü gibi, öyküler.

Dil ise temiz, yumuşak, anlaşılır, akıcı. Pürüzsüz bir okuma keyfi.

Öykülerin uzunluğu, öykü geçişlerindeki sevimli çizimler ve eğlenceli sözler de kitabın hoşluğunu destekliyor. Kitabın arka kapağına bakınca sanki bir kız gecesine, partisine gidecekmişiz gibi hissediyoruz.

Ayrıca, Azra’nın maceraları devam edeceğe de benziyor. Devam etmesini de isteriz.

Tümüyle şirin.

Not:4/4

(Yıllardır aramızda olan ve blogunun adı LoveMeOrLeaveMe olan arkadaşımız kapattı blogunu ama instagramda var kendisi. İkinci kitabını bekliyoruz.